Pazo de Oca Valladares (Liceo)

O Pazo da familia Oca-Valladares é un dos pazos gótico-renacentistas máis importantes de Galicia. Álvarez de Oca e Deza ordenou a súa construción en 1552, que remataría no ano 1583 coa fachada. Trátase dun edificio de dúas plantas cunha austera fachada en cuxo balcón locen cinco escudos de armas de diferentes liñaxes de Galicia, que logo se repetirán no seu interior. Desde o século XIX, o pazo é a sede dunha das sociedades culturais máis antiga da cidade, o Liceo de Ourense.

A pedra e os canteiros que a traballaron, tanto na construción deste pazo como en tantos outros monumentos e edificios ourensáns, procedía das proximidades, en concreto do lugar de Reza, moi preto das actuais zonas termais xunto ao río Miño.

Xoia da arquitectura civil renacentista, foi declarado Ben de Interese Cultural no ano 2002.

O edificio ocupa o número 5 da rúa de Lamas Carvajal (antiga Rúa Nova), que foi alcaná e barrio xudeu tras a súa forzada conversión (até entón estaban dispersos pola zona antiga, en boa relación cos cristiáns). De feito, especulouse sobre a Igrexa de Santa Eufemia como posible localización da antiga sinagoga.

O pazo foi abandonado no século XIX e chegou a ser mesón de arrieiría, é dicir, lugar de encontros de arrieiros, onde se hospedaban e coidaban das súas mulas e mercadorías. A cidade recupérao cando en 1870 se traslada aquí o Liceo Recreo de Artesáns de Ourense, un colectivo cultural que existía desde 1850 e que até entón tiña a súa sede na Rúa dá Obra (actual rúa Lepanto). Co traslado a sociedade alcanza o seu maior esplendor, sendo lugar de encontro de intelectuais e ilustrados da época: entre os seus socios cómpre mencionar ao xornalista e poeta Lamas Carvajal ou ao tamén poeta Curros Enríquez, e entre os seus visitantes a personalidades como Isaac Albéniz, que tocou no seu salón de festas.

Fronte ao seu austero exterior, cunha portada de dúas plantas con balcón enmarcado en columniñas e dintel moldurado, os interiores destacan pola súa elegancia. Articúlanse ao redor dun patio cuadrangular cheo de elementos que nos trasladan aos faladoiros doutra época, empezando pola súa fonte central, construída en mármore de Carrara polo escultor Piñeiro. Oito fustes octogonales sosteñen a galería aberta á que se ascende por un espazo escalinata situada a man esquerda. Desde o piso superior, entre as súas columnas toscanas, obsérvase o patio na súa totalidade, á vez que se pode gozar da súa colección de arte, con frescos con escenas costumistas galegas obra do pintor Ramón Buch Buet.